top of page
Foto van schrijverWeek van de Leek

Wanneer ben je een echte complotdenker?

Er is naast de crisis in het afgelopen jaar verder wel het meest geschreven over complotten en complottheorieën. Als ik, om dit blog mee te beginnen, bij Wikipedia ga kijken of ik hun definitie kan gebruiken, raak ik al in verwarring. Nu is Wiki natuurlijk ook niet een zuiver naslagwerk. Je kunt immers omschrijvingen aanpassen of laten aanpassen.


Van Dale is er echter wel heel kort over en zegt er dit van:

com·plot (het; o; meervoud: complotten)

1) samenzwering

2) bende samenzweerders

com·plot·the·o·rie (de; v; meervoud: complottheorieën)

1) (waan)idee dat achter iets een complot schuilt


Nou, wat zegt Wikipedia dan? Die is heel wat uitgebreider (Klik hier voor de hele uitleg)

Maar goed, die link zou je, in de tijd, op een aangepaste tekst kunnen brengen. De delen die ik hieronder gebruik (cursief), zijn in ieder geval rechtstreeks geknipt en geplakt zonder aanpassingen op 9 januari 2021

Dus volgens Wikipedia:

1) "Een complottheorie of samenzweringstheorie is een theorie of opvatting dat een bepaalde gebeurtenis, ontwikkeling of toestand op sociaal, politiek of economisch gebied het resultaat is van een samenzwering. Volgens dit geloofssysteem spannen immorele en voor niets terugdeinzende individuen of groeperingen heimelijk samen om hun kwalijke doelen te realiseren."


Het is blijkbaar voor iedereen weggelegd:

2) "Vrijwel iedereen is in meer of mindere mate vatbaar voor complotdenken. Zeker als er sprake is van weinig transparantie en een repressief regime, kan kritisch denken van belang zijn om feiten te onderscheiden van propaganda."


"Maar", verklaart Wiki verder:

3) "Dit maakt iemand nog geen complotdenker. Een complotdenker gelooft vaak in meerdere complottheorieën tegelijk, of is zeer sterk overtuigd van een enkele complottheorie en negeert daarbij ontlastende feiten, daarmee juist ingaand tegen kritisch denken."


Nou, vooral die laatste regel is nog niet heel duidelijk! Want... wie zijn hier dan de critici? Tegen wiens denken een 'complotdenker' dan ingaat? Verwarrend!


Aangezien het voor 'vrijwel iedereen' weggelegd was, is de psychische gesteldheid van degene die 'vatbaarder' zijn, wel heul ernstig!

4) "Er is geen persoonlijkheidstrek uit de big five die duidelijk aansluit bij een grotere vatbaarheid voor complotdenken.[1] Van de duistere drie hebben een in aanleg aanwezige psychopathie (gewetenloosheid), en een neiging tot manipulatief gedrag (machiavellisme) een verband met een grotere vatbaarheid."


Maar... gelukkig is er ook nog een ietsje ruimer begrip:

5) "Magisch denken is ook een indicator, evenals opleiding, stress, vatbaarheid voor verveling en paranoia.[2] Er zijn daarnaast aanwijzingen dat het geloof in complotten mede voortkomt uit een projectie van de eigen neiging tot samenspannen.[3]"


6) "Complottheorieën kunnen onschuldig zijn, maar ze kunnen ook zeer ingrijpende gevolgen hebben. Zo heeft complotdenken bijgedragen aan Jodenvervolgingen, Christenvervolgingen en Moslimvervolgingen en geweld tegen andere minderheden."


Deze laatste regel is dan ook wel weer iets ingewikkelder te duiden. Want het symbool dat de Jodenvervolging kenmerkte was de beruchte 'Jodenster' nietwaar?

>>> Hierover zegt Wikipedia: "De ster diende om Joden te identificeren, evenals het stempel met de letter J in hun Persoonsbewijs."


Ik begrijp dat hierover discussie is tussen de mensen met de regulier geaccepteerde consensus over de maatregelen en degenen die bevreesd zijn voor een Coronapaspoort. (Die dan in deze tijd als de complotdenkers worden gekwalificeerd) Maar ik heb, als leek, wel heel erg weinig fantasie nodig om sterke overeenkomsten te ontdekken tussen de Jodenster en een Coronapaspoort. Nu wordt je met het Coronapaspoort nog niet zomaar gedeporteerd, (?) maar... is het wel degelijk een persoonsbewijs waarmee je een persoon/minderheid identificeert en die als zodanig de toegang geweigerd kan worden tot heel diverse mogelijkheden om deel te nemen aan het openbare leven. (Café, restaurant, evenementen, bioscoop, winkels, theater, sportfaciliteiten, openbare ruimten, openbaar vervoer)


Volgens de definities van Wikipedia zou je best aannemelijk kunnen maken dat het discutabel is wie je dan van complotdenken zou kunnen betichten. Aangezien er staat dat juist 'complotdenken' tot 'Jodenvervolging' heeft geleid (met het overbekende symbool daarbij)


Ik snap dat voorstanders in meerderheid gaan steigeren. Joden maakten anderen immers niet ziek! (Dat valt met de opinie van die tijd nog maar te bezien, maar in ieder geval niet letterlijk in de zin als ziekteverspreiders) Dat is natuurlijk waar, in het licht van deze tijd bezien. Maar blijkbaar is dat nu het heilige mantra dat meteen de oogluikende goedkeuring is voor de herintreding van een gedeeltelijk fascistische gedachtegoed, waarmee 'groepen mensen' kunnen worden opgespoord, geïdentificeerd en geïsoleerd.


Voor wie denkt dat het complotdenken is om te veronderstellen dat we naar een Coronapaspoort toe bewegen, breng ik graag in herinnering dat Hugo de Jonge afgelopen 17 december aan de Gezondheidsraad heeft verzocht om de juridische haalbaarheid van dergelijke stappen te onderzoeken op 17 december.


Misschien niet heel toevallig nadat de TU Delft zich al eerder had gebogen over een onderzoek om de mening en de draagvlak van het volk hiervoor te peilen en de uitkomst hiervan heeft gepubliceerd op... 18 december! >>>Ook openbaar te vinden.

Als Minister van VWS was Hugo de Jonge hiervan natuurlijk al wel op de hoogte gesteld vóór de publicatie dag 18 december, en heeft vervolgens er geen gras over laten groeien om de juridische haalbaarheid ook te laten onderzoeken.


Ik zal je hieronder uit de PDF van 82 pagina's even laten zien welke mogelijkheden in het onderzoek zijn voorgelegd.

  1. Mensen krijgen de mogelijkheid om zich thuis te laten vaccineren.

  2. Mensen krijgen de mogelijkheid om zich ’s avonds of in het weekend te laten vaccineren en op alternatieve locaties in de buurt zoals in scholen, buurthuizen en de apotheek of bij een vaccinatiestraat.

  3. Een intensieve publiekscampagne om mensen te stimuleren zich te laten vaccineren. Bekende Nederlanders die zich hebben laten vaccineren proberen als ambassadeurs mensen te overtuigen.

  4. Volwassenen die zich niet laten vaccineren betalen eenmalig 250 euro extra voor hun zorgverzekering. Er wordt een uitzondering gemaakt voor mensen die om medische redenen niet gevaccineerd mogen worden.

  5. Volwassenen die zich wel laten vaccineren ontvangen eenmalig een korting van 100 euro op hun zorgverzekering;

  6. Mensen die zich laten vaccineren krijgen een vaccinatiebewijs waarmee zij op bepaalde plaatsen mogen blijven komen (zoals winkels, horeca, verpleeghuizen, fitnesscentra en het openbaar vervoer) wanneer er in hun regio een uitbraak van het virus is. Mensen die niet gevaccineerd zijn mogen tijdens een uitbraak worden geweigerd.

  7. Mensen die gevaccineerd zijn krijgen een vaccinatiebewijs waarmee zij op bepaalde plaatsen mogen komen waar grote groepen mensen bij elkaar komen en het niet mogelijk is 1,5 meter afstand te houden (zoals concerten, festivals, sportwedstrijden en andere grootschalige bijeenkomsten). Mensen die niet gevaccineerd zijn mogen worden geweigerd.

  8. Volwassenen die zich niet laten vaccineren moeten een verplicht adviesgesprek voeren met een arts die een speciale training heeft gevolgd hoe mensen te stimuleren zich te laten vaccineren. Wanneer mensen dit gesprek weigeren krijgen zij een boete van 100 euro.

  9. Volwassenen die zich niet laten vaccineren moeten om de twee weken op eigen kosten (95 euro per keer) een coronatest doen wanneer er in hun regio een uitbraak van het virus is, of gedurende de uitbraak in thuisisolatie blijven.

6 en 7 zijn vetgedrukt omdat de uitkomst aangeeft dat de grootste voorkeur (resp. 73% en 71%) voor een 'Coronabewijs Light' is met een combinatie van beleidsvoorstellen 6 en 7.

Waarom Light? Is dat vanwege de geniepige nuance dat het pas bij 'een uitbraak in de regio' van toepassing zou zijn? Dat neemt natuurlijk NIETS weg van het feit dat zo'n paspoort daarvoor in alle glorie ingericht en ingevoerd moet zijn!


Goed, da's dan ook duidelijk! Dit is in ieder geval geen fantasie idee, het is tenslotte gewoon openbaar te vinden informatie. Als je iemand, een half jaar eerder, al van complotdenken had beticht die dit voorspelde, is dát alvast geen complotgedachte geweest, nietwaar? Want die ideeën komen natuurlijk nooit echt uit.


Maar goed, gaan we nog even terug naar puntje 3) van de Wiki-uitleg van een complettheorie en de complotdenker in relatie tot dit Coronapaspoort, of Vaccinatiebewijs "Light"


Dat was: "Een complotdenker gelooft < > of is zeer sterk overtuigd van een enkele complottheorie en negeert daarbij ontlastende feiten, daarmee juist ingaand tegen kritisch denken."


De 'kritische denkers' presenteren dus feiten die ontlastend zijn en complotdenkers zijn gericht op maar één gedachte en negeren die? Lees ik het dan zo goed? Zijn er geen ontlastende feiten? Biologie, Natuurkunde, Celwetenschap, Immuunsysteem? Professors, doctors, hoogleraren, wetenschappers dus met een graad of doctoraal die dit toelichten.


Of ontkennen complotdenkers nu het bestaan en de werking van ons immuunsysteem?

Ik mag als leek gek gevonden worden, maar.... het immuunsysteem ontkennen lijkt mij vergelijkbaar met de stelling dat de Aarde plat is. Da's wel een echte complottheorie, toch?


We gaan nog heel even verder in de Wiki definitie voordat ik het afrond. Want het blijft een lastige discussie, nietwaar? En dan valt opnieuw een tegenstelling op. Want voor het eerste (7) zou de complotdenker juist de andere groep zijn als degene die nu worden genoemd, terwijl het tweede deel, (8) dan wél weer van toepassing zou kunnen zijn op de 'alternatieve' mening. (Alternatief in de zin dat hier minder geld en tijd aan wordt besteed in de regulier media)

Wiki: Complottheorieën:

7) "Complotdenken kan gebruikt worden door een politieke partij, een religie of een overheid om de meerderheid van de bevolking achter zich te krijgen, zoals het opgeroepen angstbeeld van een joodse wereldregering, in nazi-Duitsland.



8) Andersom kan de verspreiding van een samenzweringstheorie door een belanghebbende minderheidsgroep juist gebruikt worden om afbreuk te doen aan het vertrouwen in de overheid, en daarmee de samenleving te destabiliseren, zoals het geloof in een van bovenaf opgelegde Nieuwe Wereldorde.[4] Ook individuen kunnen blijvende schade oplopen door complottheorieën, zoals in de nasleep van de zaak-Dutroux.[5]


Dus ik ben toch wel weer in verwarring, zoals wel vaker in deze periode. Dus ik wil eigenlijk wel graag afsluiten voor nu, met nog twee zinnen uit het Wiki hoofdstuk: De Psychologie van Complottheorieën:


9) De meeste complottheorieën missen voldoende betrouwbare informatie en/of overtuigende bewijzen. Dit kan te wijten zijn aan een gebrek aan persvrijheid in ondemocratische landen,[9] of aan het gegeven dat de verdachte groepering of persoon weigert in te gaan op vragen en geruchten omtrent de kwestie.


Dat lijkt me over bewijzen, betrouwbare informatie en/of overtuigende bewijzen die te maken hebben met het 'complotidee' rondom het Coronabeleid niet van toepassing.


10) Complottheorieën zijn zelden wetenschappelijk gefundeerd. Bepaalde beweringen zijn soms fysiek onmogelijk en/of negeren belangrijke nuances, details en andere feiten.


Ook hier geldt dat er tegen diverse maatregelen, meer dan voldoende wetenschappelijk bewijs wordt geleverd door vooraanstaande wetenschappers, actief en praktiserend, die diverse vak onderscheidingen hebben ontvangen, gewonnen, regelmatig publiceerden in Medische Vakbladen en niet onder verdenking staan van complotdenken of tot 2020 niet bekend stonden als alternatieve wetenschappers, alternatieve stromingen aanhangen en een goede reputatie genoten onder vakgenoten.


Wat wél geldt is dat zij in 2020 zich gedwongen tot alternatieve media moesten wenden om gehoord te worden. Voor een ander beoordeling, onderzoeken of contraberekeningen hierop, omdat hen in de reguliere media die ruimte, voor een open debat of om het publiek breder te informeren, niet werd gegeven.


Dit was in aanvulling op de stellingen in Wikipedia, de persoonlijke mening erover. Van een Leek.


"Vrijheid van meningsuiting of vrijheid van expressie is de vrijheid van burgers om hun overtuigingen kenbaar te maken, zonder voorafgaande controle door de staat."
"Vrijheid van meningsuiting wordt vaak beschouwd als een integraal concept in democratieën.

Maar... wat weet Wikipedia daar nou van!


14 weergaven0 opmerkingen

Comments


bottom of page