Een meesterwerk van zorgvuldigheid en wijsheid als waardige vervanging van persoonlijk onderwijs.
De Peloponnesos is een provincie en een schiereiland in Griekenland. Nou ja, schiereiland, het is zo groot als de helft van Nederland. Het is, via een smalle strook grond door de zee van zo'n acht kilometer lang, verbonden met de provincie Attica, dat ook een schiereiland genoemd. Het is een grote driehoekige eindpunt aan een lange uitloper van de provincie Centraal Griekenland. Attica vertegenwoordigt vooral het stedelijke gebied van Athene, de Griekse hoofdstad.
Maar hier gaat het eerst nog even om de stad Korinthe. Korinthe is gebouwd op precies deze korte landengte tussen deze twee schiereilanden. De beide uitlopers van deze provincies zijn aan het begin zo'n negen kilometer breed. Deze beide uitstulpingen treffen elkaar in het midden waar de strook land met 6,3 kilometer op zijn smalst is.
Het Kanaal van Korinthe
Dat is het stuk dat helemaal is doorgegraven waarmee zo het "Kanaal van Korinthe" is ontstaan die de Egeïsche Zee met de Ionische Zee verbind. Met de officiële opening in 1893 is met dit kanaal een nieuwe vaarroute ontstaan. In het oude Korinthe werden al vele vrachtschepen en hun inhoud, door slaven over het "korte" stuk land getild en gesleept. Dat ging met ossenkarren en via een soort aangelegde rechte spoorlijn. Voor middelgrote schepen was dat een betere optie dan 350 kilometer extra afleggen.
Het huidige Korinthe ligt nu aan de bovenkant aan de Golf van Korinthe. Aan de zuidkant ligt de Golf van Egina, ook wel de Saronische Golf genoemd. Over de weg rijdt je in een uurtje de 85 kilometer vanaf het Akropolis in Athene naar het centrum van Korinthe. De belangrijke haven van Athene, Piraeus, bevindt zich op slechts 33 zeemijlen varen van de ingang van het kanaal van Korinthe. Een soort van Suez kanaal, maar dan in Griekenland. Voor een doortocht vanuit de haven Piraeus van Athene. Een kanaal dat zo'n 350 kilometers omvaren bespaarde.
De eerste plannen om deze landengte door te snijden en deze twee zeeën met elkaar te verbinden, dateren al vanaf 700 voor Christus. Maar de eerste die dit graafproject werkelijk begint is Keizer Nero. Hij steekt als eerste een gouden spade in de grond om dit project ceremonieel te starten. Hij opent dit ambitieuze graafproject in het jaar 66 na Christus en gebruikt hiervoor 6000 Joodse slavenarbeiders.
Het project wordt niet afgerond, maar Nero komt een heel eind. Want ze zijn tot over de helft gekomen met 2 kilometer aan de ene kant en 1,5 kilometer aan de andere kant. Maar we gaan terug naar een kleine tien eerder dan het jaar voordat Nero de schop in de grond steekt voor dit project.
We schrijven het jaar 57 na Christus als de Apostel Paulus op zijn derde zendingsreis, opnieuw in Korinthe is. De plaats waar hij ongeveer 7 jaar eerder een Christelijke gemeente heeft opgezet. Het jaar 57 na Christus is vermoedelijk een kleine 30 jaar nadat Jezus Christus in Jeruzalem is gekruisigd en uit de dood is opgestaan. Want die gebeurtenis zou heel goed in het jaar 27 na Christus gebeurd zou kunnen zijn.
Er wordt aangenomen dat Paulus hiervandaan, vanuit Korinthe dus, zijn brief aan de gemeente in Rome schrijft en stuurt.
Guinees Book of records uit de oudheid
Het is echt een opvallend lange brief voor die tijd. Er zijn uit de antieke wereld zo'n 14.000 andere brieven gevonden, die tussen de 18 en 209 woorden bevatten. Er zijn slechts twee echt grotere documenten bekend. Documenten met 2.500 en 4.000 woorden. Van Cicero en ene Seneca. De Romeinen brief van Paulus was er een met meer dan 7.000 woorden. Een absolute recordbrief dus. Ook voor hemzelf, gezien zijn eigen gemiddelde die zo'n 1300 woorden per brief is.
Paulus heeft dan ook een dringende reden om juist zo'n omvangrijke uitgebreide brief naar Rome te sturen. Het is ter vervanging van zijn persoonlijke bezoek, dat tot dan toe nog niet is gelukt. Hij spreekt zijn verlangen uit om die gemeente snel persoonlijk te komen bezoeken. Zijn doel is om via Rome door te reizen naar Spanje. Hij lijkt als doel te hebben om van Rome een thuisbasis in Europa te maken zodat van daaruit de Christenen het Evangelie kunnen verkondigen.
Deze uitgebreide brief maakt de urgentie duidelijk voor Paulus. Hij kan niet wachten met zijn boodschap totdat hij zijn persoonlijke opwachting kan maken. Wat natuurlijk veel krachtiger zou zijn dan een prediking en onderwijs per brief. Het heeft waarschijnlijk alles te maken met het feit dat er rivaliteit was tussen twee groepen. Een kerk van bekeerde Heidenen en de kerk van de Joden, die zichzelf beiden beschouwden als het ware geloof.
"Als ook de nu hier verblijvende Romeinen"
De gemeente is waarschijnlijk gestart door mensen uit Rome die zich hebben bekeerd in Jeruzalem tijdens de eerste uitstorting van de Heilige Geest nadat Jezus Christus was opgestaan. Handelingen 2:10 bevestigd dat er mensen uit Rome in Jeruzalem zijn. De gemeente daar zou dus al ongeveer 30 jaar hebben kunnen bestaan, maar Paulus heeft gehoord van een ongelooflijke tweedeling die is ontstaan in de Romeinse gemeenschap.
De Joden zijn vermoedelijk in het jaar 49 n.C. uit Rome verdreven omdat ze door de toenmalige Keizer Claudius verbannen werden. Dat was met name doordat ze tweedracht zaaiden uit naam van "Chrestos" zo zegt de geschiedenis. In 54 n.C eindigt de regeerperiode van Claudius en konden de Joden weer terugkeren. Maar in die periode van uitzetting ontwikkelden de heidenchristenen zich zonder de Jodenchristenen en beschouwden zichzelf als de gemeente van Christus.
Toen de Jodenchristenen weer terug waren claimden zij hun superioriteit op het exclusieve recht op het geloof met de Wet van Mozes die zij als Joden hadden ontvangen. Er ontstond rivaliteit en spanningen tussen de Jodenchristenen die zich aan de wet hielden en de heidenchristenen die leefden zonder die wet. Het boek Romeinen, of de Romeinen brief, kent dan ook een werkelijk prachtige en ongelooflijk duidelijke uitleg over Gods reddingsplan van alle mensen.
Het best mogelijke onderwijs per brief
Paulus legt hierin met zorgvuldige aandacht het verschil en de overeenkomsten uit over de begrippen van de Wet en de Genade. Omdat Paulus hen de boodschap en het onderwijs niet zelf kan komen vertellen, probeert hij met deze hele uitgebreide en bijna uitgespelde boodschap deze twee groepen te verbinden en te verenigen voordat het te laat is.
Het is een loepzuiver onderwijs voor ons allemaal met nieuwe openbaringen van geheimenissen, die hiervoor nog niet werden begrepen.
De Grote Reformatie (1517) wordt officieel toegekend aan de kerkhervormer Maarten Luther. Die reformatie is eigenlijk begonnen door zijn ontdekking in de Romeinenbrief van Paulus. Romeinen 1:16-17. Maarten Luther noemt deze tekst later:
De 'porta paradisi' oftwel 'de poort naar het paradijs'.
Alle controverse en discussie over dit boek is niets meer dan een poging het Evangelie te ondermijnen en in twijfel te trekken. Want duidelijker dan dit kan Paulus het niet uitleggen en hij is er ook precies de juiste persoon voor.
Paulus gebruikt al zijn vaardigheden tegelijk in dit boek. Het zorgvuldig samengestelde lange middenstuk is heel methodisch. De brief kent een imponerende retoriek met lange zinnen terwijl hij anderzijds ook veel gebruik maakt van een veel informelere stijl. Het is precies de mix om in één en dezelfde brief zowel de Joden als de heidenen aan te spreken.
Veel onderwerpen die voor Paulus tot de kern behoren van zijn verkondiging over het Evangelie, komen hier niet eens aan bod. Het is een hele specifieke doelbewuste brief. Voor de Romeinen, oftewel aan de gemeente in Rome. Een brief die heel precies de knelpunten behandeld om de beide gemeenschappen in Jezus Christus te kunnen verbinden.
Hij is zowel een hoog opgeleide Romeinse staatsburger en spreekt en schrijft zowel Grieks als Hebreeuws, maar hij is ook een echte Joodse Schriftgeleerde. Daarmee probeert hij de brug van vertrouwen te slaan. In de aanhef bevestigd hij heel bewust zijn autoriteit als priester en prediker voor zowel de heidenen als de Joden.
Een verbindend kunstwerk voor ons allemaal
Maar hoe waardevol is dus die boodschap ook voor ons. Want wat Paulus hier doet is een duidelijke uiteenzetting geven van de verschillen in deze beide culturen in het geloof, maar precies die centrale verbindende rol zoeken, die we in deze wereld juist zo missen. Dus ook voor ons, die allemaal geen Jood zijn.
Wat voor mij in ieder geval een hele duidelijke boodschap is van Paulus, is dat Gods plan in de redding van alle mensen voorziet. Romeinen 10:12 "Er is immers geen enkel onderscheid tussen Jood en Griek. Want Een en dezelfde is Heere van allen en Hij is rijk voor allen die Hem aanroepen."
De kern voor mij is de vooral het inzicht in de werking van de wet en de genade. Een andere, voor mij bijzondere tekst in Romeinen, is dan ook die uit de hele toelichting van 7000 woorden, toch de kern in slechts één vers samenvat. Die van Romeinen 13:10 "De liefde doet de naaste geen kwaad. Daarom is de liefde de vervulling van de wet."
Natuurlijk is het dan wel verstandig om ook de rest van het boek te lezen. En uiteraard ook de twee verzen die ervoor staan, om het in de juiste context te plaatsen. Maar het stukje: "De liefde is de vervulling van de wet!" zegt ongeveer alles. Wat een ongelooflijk sterke toelichting,
Voor een stukje beschouwing, maar dan verder op de inhoud, neem ik graag de ruimte in het volgende artikel.