De wereld verdrinkt opnieuw (15) Verdrietige vertalingen

Het wordt tijd om een aantal bijzondere observaties met u te delen. De Bijbel staat vol met Almachtige aanwijzingen die we waarschijnlijk bij lange na nog niet allemaal hebben ontdekt of begrepen. Het genoegen van vandaag is dat we toegang hebben tot alles wat er is gedocumenteerd. Niet alles staat wellicht online, maar heel erg veel wel.

Informatie die was weggelegd voor boekenlezers, studenten, wetenschappers en onderzoekers is nu allemaal te doorzoeken vanuit huis. Er bevinden zich complete bibliotheken online. Daarvan is natuurlijk ook heel veel niet waar, fictie of het zijn meningen en hypotheses. Maar wat er online beschikbaar is, behalve achter betaalmuren, is in te zien. Ook in allerlei talen of in welk land deze informatie zich ook maar bevindt.

Dat heeft me in ieder geval heel veel geholpen om de geschiedenis er op te kunnen naslaan. Maar wat het vooral ook doet is dat ik nu de LXX tekst van de Bijbel kan inzien en en het voor me laten vertalen. Ik heb de Studie Bijbel. Zowel als app als ook de gedrukte versie, maar... de grondtekst hiervan is dus de MT. Ook met de Bijbelapp (You version) kan ik allerlei vertalingen kiezen om te lezen.

Maar ál deze vertalingen hebben allemaal dezelfde grondtekst als bron. Tot de standaard verkozen door het Rabbijnse Jodendom, die zoals gemeld in het vorige artikel, Jezus afwijzen als de Messias en het Nieuwe Testament het liefst zouden verketteren. De Rabbijnse Traditie verplicht haar studenten om bij elke tekst altijd de mondelinge toelichting ter harte te nemen. (de Farizeïsche Traditie)

Een aantal jaren geleden al, ben ik online op een Karaïtische Jood gestuit. Dat is een stroming binnen het Jodendom die als tegenhanger van de Farizeïsche traditie vanaf de 7e eeuw is ontstaan. Karaïeten erkennen alleen de geschreven Torah en net als de vroegere Sadduceeërs wijzen zij de mondelinge Torah af. Karaïtische Joden interpreteren daarbij de geschreven Torah ook zo letterlijk mogelijk.

Het bijzondere van deze man is dat hij juist is opgegroeid in de Rabbijnse Traditie in Amerika. Hij komt uit een orthodoxe familie met een lange geschiedenis van gezaghebbende Rabbijnen. Tijdens zijn studie keerde hij zich echter af van de mondelinge Torah, wat in die traditie een hele bittere pil zal zijn geweest.

Maar een insider in het Rabbijnse Jodendom die de Torah bestudeerd heeft met toegang tot alle mondelinge toelichtingen en die zich vervolgens juist op de geschreven tekst focust, is natuurlijk een hele bijzondere combinatie. Een beetje zoals de Apostel Paulus, die opgeleid was als Farizeïsche Schriftgeleerde, maar zich vervolgens tot Jezus bekeerde.

Dan heb je een hele grondige kennis van de basis, wat maakt dat je heel goed weet waar je over praat. Nehemia heeft een passie ontwikkeld om de zuiverheid van tekst te willen achterhalen. Zijn bedoeling is steeds om willen te achterhalen wat de aller vroegste eerst bekende verschijning van een tekst is geweest om te bepalen wat nu de oorspronkelijke tekst was.

Met een bijzonder vasthoudende focus heeft hij zo duizenden manuscripten onderzocht om te vergelijken en de meest oorspronkelijke tekst te vinden. Of zo juist een aantal verschillende 'getuigen' te kunnen vinden. Zo is te achterhalen op welk moment een 'correctie' of 'aanpassing' in de tekst terecht is gekomen. Is iets weggelaten wat er eerder stond of juist andersom? Is het een aanpassing, een kopie correctie of is dit het vroegste origineel?

Zo probeert hij ook zo waarheidsgetrouw als mogelijk, de meest zuivere vertaling van woorden en teksten te geven. Zijn diepe, grondige kennis van de Hebreeuwse taal en de Joodse geschiedenis, terwijl hij als geboren Amerikaan Engels spreekt, maakt het een bijzonder waardevolle aanvulling voor mijn onderzoeken. Hij kent de opbouw van de Joodse grammatica en de typische werkwoordenstructuur en weet historische context te bieden.

Er zijn talloze YouTube video's te vinden, omdat hij is gaan samenwerken met een Christen om in een wekelijkse uitzending Bijbelstudie te geven. Soms gaat het oeverloos uitgebreid de diepte in op wat een detail lijkt. Maar zijn passie voor waarheidsvinding is aanstekelijk en waardevol. Het bijzondere is dat hij ook op oudere Hebreeuwse manuscripten is gestuit van het Nieuwe Testament.

Hij bleek bereid om zijn taalkennis ook te gebruiken om het Nieuwe Testament te gaan onderzoeken. Gezien het feit dat hij wel in JeHoVaH gelooft, maar niet in Jezus Christus, is zijn onderzoek op een andere manier neutraal en onpartijdig. Het gaat hem uitsluitend om de taal en de tekst. Zo ontdekte hij bijvoorbeeld dat Johannes 6:4 is toegevoegd, wanneer en met welk doel.

Zoals ik in het vorige deel al verklaarde, zijn details, kennis van de genealogie of het onderzoeken van tijdlijnen niet nodig om relatie te kunnen hebben met God. Maar... voor hoe ik onderzoek wel. Maakt u zich niet ongerust, ik weet heus dat het mij geen 'betere' gelovige maakt, of dat ik mij hiermee wil onderscheiden of daarmee erkenning wil zoeken. Het is gewoon wat mij uitermate boeit.

En.... dan is deze tekst aanpassing wel veelzeggend. Johannes 6:4 "En het Pascha, het feest van de Joden, was nabij." Dat is een tekst die er, bewézen met eerdere, oudere manuscripten, NIET heeft gestaan en dus is toegevoegd. Vertalers deden dat soms om teksten beter te kunnen verduidelijken. Maar het is ook 'interpretatie' geven. In dit geval is deze toevoeging maatgevend voor de lengte van Jezus' bediening.

De aanname dat de bediening van Jezus 3 of 3,5 jaar geduurd zou hebben, komt namelijk uitsluitend van deze niet bestaande toevoeging. Want alleen met déze toevoeging is het mogelijk om 3 verschillende Pascha's te kunnen tellen in de beschreven bedieningstijd van Jezus. Waar de eerste twee Pascha's uit elkaar halen, ook al enigszins speculatief is.

Het 'zou' waar kunnen zijn, natuurlijk. Maar de toevoeging is dus gedaan om 'een interpretatie' te bevestigen die anders niet te bewijzen zou zijn. Hoewel het er staat en iedereen het zo leest, maar is het nog steeds dus niet meer dan 'een mening' en maakt het nog geen waarheid!

Dat geldt dus net zo voor de aanpassingen in de MT die in de Genealogie van de Aartsvaders zijn gedaan. Dat is aangepast om 'een mening' te kunnen bevestigen. En, zoals we hebben kunnen lezen, met alle desastreuze gevolgen van dien.

Echtscheiding in Gods ogen een gruwel?

Wilt u nog zo'n ontdekking die Heilige Huisjes omschopt? Wat dacht u van een belangrijke tekst omtrent echtscheiding? Een beladen en omstreden onderwerp nietwaar? De tekst in Maleachi 2:16 wordt vaak gebruikt door conservatieve stromingen om te verklaren dat God gruwelt van echtscheiding.

Een verdrietige ontdekking over de diepe impact en verstrekkende gevolgen van 'interpretaties'

Dat blijkt een dwaling die een enorme verdrietige impact heeft gehad op talloze relaties in de Kerk. Want wat zegt de Bijbel in het geheel over dit onderwerp? Wat zegt de grondtekst? En... als je dan toch een Oudtestamentische tekst wilt gebruiken, dan geldt ook 'de toelichting' uit het Oude Testament, nietwaar? Dan halen we daar de volgende teksten bij. Deuteronomium 24:1-4 en Jeremia 3.

Eérst Maleachi 2:16: "Want de HEERE, de God van Israël, zegt dat Hij het wegsturen van de eigen vrouw haat, hoewel men het geweld bedekt met zijn gewaad, zegt de HEERE van de legermachten. Wees dus op uw hoede met uw geest en handel niet trouweloos."

Nehemia Gordon wijst op de lichte nuance in de tekst die bijna niet opvalt. "God zegt dat Hij...." Dit is een aanpassing die als aanname is gedaan in de MT. Met vérstrekkende gevolgen. De gebruikte persoonsvorm is aangepast EN vervolgens ook nog bevestigd en versterkt door 'Hij' met een hoofdletter te schrijven. Dat neemt elke twijfel weg en zo lijkt het dat God deze woorden zelf spreekt.

Allereerst vertelt de tekst van de LXX iets heel anders. Die ook nog eens beter overeenkomt met de gegeven wet in Exodus en Deuteronomium. Maar... óók de context van de Hebreeuwse vertelt iets heel anders. En als het verklaard wordt is het eigenlijk simpel en duidelijk. In de grondtekst staat hij.... én die (of hij) Dat wil zeggen: hij die het wegsturen haat én (hij) die zijn gewaad 'bedekt' met geweld.

Dat is dus dezelfde 'hij'. Dat moet een "derde" persoon zijn. Maleachi is de boodschapper, die God citeert. En Maleachi zegt dat God zegt. En God zegt hier: hij... en die... Dus tenzij u wilt geloven dat God 'zijn eigen gewaad met geweld bedekt' (hamas is hier het Hebreeuwse woord) is God ook degene die het wegsturen haat.

Dat God zijn eigen gewaad met onrecht/geweld bedekt, gelooft echt niemand waarmee de 'hij' dezelfde 'hij' is als die 'het wegsturen van de eigen vrouw' haat.

Niet God dus!

God spreekt hier over "de man in dit huwelijk" als 'hij' en niet over Hemzelf. God zegt hier dat hij (de man) het haat om zijn vrouw weg te sturen en dáárom zijn eigen kleed met geweld bedekt. Nu is het woord voor wegsturen hetzelfde woord dat Mozes vaak gebruikt als hij met de Farao spreekt over het wegzenden van het volk. Het is ook het woord dat voor 'vrijlaten' of 'laten gaan' wordt gebruikt!

Daarbij wordt er in de context vanaf vers 13 drie keer het werkwoord gebruikt voor "verraden"

v.14 “waar jij trouweloos bent geweest” / of hebt verraden

v.15 “laat hij niet trouweloos zijn” / moet niet verraden / zal verraden

v.16 “en wees niet trouweloos” / jullie moeten niet verraden

Wat God hier zegt is juist bedoeld als een strenge vermaning voor de man in het huwelijk. Hij is namelijk degene die hier zijn vrouw verraad. In plaats van dat hij 'zijn vrouw' geweld aandoet door haar 'vast te houden' moet hij zijn geest zuiver houden (bewaken) en haar dus juist "vrijlaten"

De man haat het wegsturen of het vrijlaten van zijn eigen vrouw.

Waarom? Dat is immers een vlek op zijn CV en bovendien verbreekt hij daarmee een verbond dat is gesloten met de schoonvader. Maar hij gaat vreemd of heeft een tweede vrouw. Sterker nog, het wijst er zelfs op dat ook het onthouden van intimiteit hiermee bedoeld wordt en dit op zich al genoeg is om zijn vrouw vrij te laten.

Het is zijn recht niet om háár dat te onthouden, als hij zelf op haar is uitgekeken. Maar "hij" heeft geen zin in gedoe en houd de problemen onder de pet en laat haar niet gaan. Dat wil zeggen: Hij verwaarloost zijn vrouw, maar ontneemt haar daarmee ook een gelijkwaardig huwelijk! Daarmee bedekt hij hij zijn eigen gewaad met geweld.

God zegt hier dat hij aan zijn geest verplicht is om zijn vrouw dan juist vrij te laten!

En dat, lieve mensen, is toch ongeveer het tegenovergestelde van hoe het is in onze kerken en dogma's is uitgelegd en toegepast?

Daar gebeurde nu JUIST ( zoals wel heel veel vaker in de Bijbel) als waar God hier voor waarschuwt. Maar dan zelfs in een collectief! Werden huwelijksproblemen in kerken opgelost door het probleem 'met de mantel der liefde te bedekken' en het vooral in stand te houden. Waardoor vrouwen in echte toxische relaties vast zaten. Relaties die volledig ongelijkwaardig waren.

Zéker waar het de rol van de man en de vrouw betreft. Waar seks in het huwelijk werd genomen in plaats van gegeven, op het moment dat het man uitkwam. De man kreeg ook bijna een vrijbrief. Scheiden deed ze toch niet en de kerk gedoogde het. En 'als' er al een vrouw was die dat deed, dan was zij ook nog eens degene die daar, vooral in kerkelijke gemeenschappen, het mééste laste van had.

Deze tekst is dus helemaal geen “oordeel tegen scheiding” maar een aanklacht tegen een onzuiver huwelijk waarin de vrouw gevangen wordt gehouden. De oproep van God is: bewaar je geest en wees niet trouweloos. En dat is Gods aanklacht naar de man tegen het misbruiken van zijn macht in het huwelijk.

De betekenis:

De schuld ligt hier bij de man. Hij houdt een vrouw vast die hij eigenlijk niet als vrouw wil, maar weigert haar rechtvaardig vrij te laten. Zijn verraad (בגד) wordt drie keer benoemd. Het “geweld” dat zijn gewaad bedekt, is het in stand houden van een schijnhuwelijk: Een juridische verbinding zonder liefde en zonder recht, dat een vorm van onderdrukking is.

En dan hebben we de context van de Deuteronomium en Jeremia én het het bewijs van de LXX nog niets eens toegevoegd. Maar... dit is al duidelijk genoeg, nietwaar? Hoe triest en diepverdrietig. De Christelijke wereld oordeelt graag over de onderdrukking van vrouwen in de Islam, maar is zelf, vooral in de dogmatische leerstellingen, feitelijk geen haar beter.

En beste mensen, dit is écht geen zoektocht geweest om mijn eigen tweede huwelijk te rechtvaardigen. Ik stuit hier gewoon op, omdat ik de Bijbel onderzoek.

En omdat ik die 'persoonlijk' bestudeer en niet alleen luister wat een onderwijzer erover zegt en napraat wat ik ervan heb onthouden.

Natuurlijk zoek ik wel uitleg en gebruik ik hulpmiddelen! Maar wat mij betreft heb ik hiervoor nu minstens de toetsing van meer dan twee getuigen er op toegepast. En dan is voor mij dan, daarbij nog, de belangrijkste de toetsing van de Geest van het Woord. De enige geest op deze wereld die wérkelijk betrouwbaar is, omdat die niet van deze wereld is.

Het is de geest die voor ons is achtergelaten, als onderwijzer, ondersteuning en trooster, toen Jezus naar Zijn Vader opsteeg vanaf de aarde. Dat is de Geest die mij heeft laten zien hoe God het huwelijk heeft bedoeld. Wat het doel en Zijn bestemming is geweest voor deze volledig gelijkwaardige relatie.

Want geloof me dat ik hier geen vrijbrief in vind om scheiden aan te moedigen. Integendeel! Het gaat om een volkomen andere nuance. Die is heel fijntjes en ragfijn verschillend lijkt als je alleen naar de tekst zou kijken. Maar die nu, met de huidige kennis, onder andere een significant verschil 'in de geest' blootlegt, tussen de vertaling van de MT vertaling en die van de LXX.

Daar is nog zoveel over te vertellen en over nog zoveel meer, dat ik vanwege de leestijd, hier nu eerst afbreek om u alvast uit te nodigen om verder mee te lezen in de nog komende artikelen. Waarin ik, wat u nu hierna ook wilt denken, toch heel erg graag nauwgezet Bijbelgetrouw wil blijven.

#ikbeneenkindvanGod.