De oorsprong van relatie: (5) Hij stoeit, Zij knuffelt

De andere kant: Vader stoeit, moeder knuffelt

Hoe een kind liefde leert kennen is wonderschoon. Dat begint niet met theorie en taal. Het komt niet van woorden, maar van lichamen, geuren en aanraking. De manier waarop een moeder troost en hoe een vader speelt, dat is de allereerste taal van de liefde. Nog voor een kind iets van woorden begrijpt, is deze vorm van liefde al in zijn kleine ziel geschreven.

Daar wordt de basis gelegd voor alles wat later “relatie” zal heten.

De twee stemmen van liefde

Een moeder leert een kind wat het betekent om geborgen te zijn. Haar armen er omheen, haar vertrouwde warmte, de borsten die het kind voeden en haar hartslag is het eerste ritme van geborgenheid.

Zij leert het kind: “Jij bent gewenst, jij bent veilig, jij mag er zijn.” Dat is geen boodschap met woorden, maar met huid, warmte, adem, hartslag en aanraking.

Een vader leert een kind wat het betekent om vanuit die geborgenheid te gaan ontdekken. Met zijn sterke armen tilt hij het kind hoog op, gooit het een stukje de lucht in en vangt het weer op. Dat lijkt een spel, maar het is een les in vertrouwen. Hij zegt niet “blijf bij mij”, maar “ga, je kunt het.”

Hij leert het kind: “De wereld is niet vijandig, die mag je gaan ontdekken. Probeer het maar, want ik geloof in jou.” Zijn stoeien is een oefening in vrijheid.

Beide stemmen zijn niets minder dan heilig voor de ontwikkeling van een gezonde gehechte relatie:

Zij is het nest en de schuilplaats.

Hij geeft het vergezicht en de horizon.

Zij leert de liefde van het contact en de nabijheid.

Hij leert de liefde van de vrijheid en de afstand.

Zij knuffelt, hij stoeit. Maar samen bouwen ze aan het vermogen van hun kind om later zelf volledig lief te kunnen hebben, met zowel warmte als kracht.

de driehoeksverhouding is de allersterkste basis

Waar het misging

Dit is de harmonie die wij in onze samenleving zijn kwijtgeraakt. De eeuwenlange drang om de wereld gelijkvormig te maken heeft onze gezinnen veranderd. Onze vaders en moeders veranderd. Ons is geleerd dat gelijkheid betekent dat man en vrouw inwisselbaar moeten zijn. Moeders moesten “presteren” in de maatschappij en vaders moesten leren om "gevoelig” te zijn.

Maar met de groeiende ontwikkeling van gelijkvormigheid verdween de kern: Het besef dat hun verschillen geen bedreiging zijn, maar dat het juist onmisbaar is. We proberen elkaar te imiteren, maar zonder echt te begrijpen wat we eigenlijk doen. En toen zo de rollen begonnen te vervagen, begonnen ook de relaties te breken.

We zijn juist bewust zo geschapen. We zijn uitgerust met verschillen, voor een doel. En we falen jammerlijk in het imiteren van de sterke kanten van de ander. Het gestuntel van de ander zien, in gebieden waar jij zelf van nature in bloeit, maakt de ander onaantrekkelijk. Omdat we voor elkaar zo de glans zijn kwijtgeraakt, die oorspronkelijk van onze eigen kracht afstraalde.

Het aantal scheidingen groeide niet alleen door egoïsme of gemak, maar ook omdat we de identiteit van man en vrouw verloren en we geen eigen rol meer konden vinden. Een mooie filosofische uitspraak zegt: "Een samenleving die de vader niet eert en de moeder niet beschermt, verliest haar kinderen."

En daarmee verliest die samenleving vooral zichzelf.

Een nieuwe generatie van weeskinderen

Wat we in de vorige eeuw zagen in het Harlow Experiment, de Weeshuizen en het Victoriaanse opvoedsysteem, zien we nu ook terug in vele miljoenen kinderen met gescheiden ouders. De emotionele verwaarlozing is misschien niet zo duidelijk zichtbaar, maar ze groeien op zonder een volledig beeld van liefde.

De helft van de orde staat buitenspel of op afstand. De helft van het beeld ontbreekt. Onze kinderen gaan ook al vroeg naar een opvang, omdat vader en moeder allebei een maatschappelijke prestatie moeten leveren. We verklaren onszelf dat het goed is voor hun sociale ontwikkeling.

Maar ondertussen vindt de opvoeding al grotendeels plaats in opvang en onderwijs met maatschappelijke gedicteerde programma's. Maar wat we niet ontvangen hebben, kunnen we ook niet doorgeven!

Zo leert een kind zonder moederlijke nabijheid niet goed voelen. En een kind zonder vaderlijke bevestiging leert niet goed vertrouwen. Het ene kind voelt zich zo onveilig in zichzelf, het andere kind voelt zich onveilig in de wereld. Daarom groeien we op tot volwassenen, die te bang zijn om te hechten, te bang zijn om vrij te laten of die helemaal geen grenzen meer erkennen.

De scheppingsorde van verschil

Genesis 1:27 “En God schiep de mens naar Zijn beeld; naar het beeld van God schiep Hij hem; mannelijk en vrouwelijk schiep Hij hen.”

Hier staat dat God de mens heeft geschapen als “mannelijk en vrouwelijk”. Dat verwijst niet naar een 'biologisch' verschil, maar juist naar twéé verschillende manieren in de geest. Die in de fysieke wereld samen Gods geest in één beeld brengen. Het is niet om, in een hiërarchie, ongelijkheid of ongelijkwaardigheid te creëren, maar het is juist de balans voor de perfecte harmonie:

- De open kracht naar buiten van de vader die creëert en bouwt;

- De gesloten kracht naar binnen van de (baar) moeder die voedt en draagt.

Het vaderschap is een reflectie van Gods stem die met macht spreekt en stuurt: “Sta op, ontdek en word wie je bent. Je ziet me niet, want ik laat je hand los, maar ik sta achter je” Hij is waarheid. Hij oriënteert het kind en bouwt diens kompas.

Het moederschap is een beeld van Gods liefdevolle omarming: “Kom hier, ik troost je en ik vergeef je. Wij zijn in de geest altijd met elkaar verbonden. Ik zal altijd van je houden.” Zij is genade. Zij wortelt het kind en bouwt dienst hart.

Het evenwicht van genade en waarheid

Het is altijd al en dus direct vanaf het begin bedoeld geweest om de verschillende krachten samen te voegen en te verbinden. Waar deze twee krachten in volheid samenkomen, daar is Gods geest! Daar is Zijn schepping in te herkennen.

Een vader en moeder zijn niet alleen ouders, maar ze reflecteren samen Zijn evenbeeld. Waarheid en Genade. De Bijbel schrijft over Jezus in Johannes 1:14: "Wij hebben Zijn heerlijkheid gezien vol van genade en waarheid."

Dat is precies het evenwicht dat elk mens nodig heeft:

• Genade zónder waarheid maakt iemand slap.

• Waarheid zónder genade maakt iemand hard.

• De moeder verankert het kind in relatie en geborgenheid: Dat geeft de beleving van God als liefdevolle nabijheid.

• De vader verbindt het kind aan orde, doel en verantwoordelijkheid: Dat geeft de beleving van God als waarheid en richting.

Het gezin is bedoeld als de eerste plek waar dat evenwicht zichtbaar wordt.

De moeder leert genade, liefde en barmhartigheid, de vader leert waarheid, zelfbeheersing en respect. Wanneer we één van deze beide richtingen kwijtraken, ontstaat er scheefgroei en een disbalans.

De wereld van gelijkvormigheid

We noemen de gendergelijkheid vooruitgang, maar het is een hele ernstige verarming. Want we zijn vergeten dat 'samen één zijn' helemáál niet hetzelfde betekent als 'samen gelijk zijn'. Maar het is de nadrukkelijke programmering geweest van een liefdeloze maatschappij.

Een maatschappij wiens schepping niet de mens is, maar wiens schepping de economie is. Het is dan ook logisch dat daarin de economie centraal staat en als het hoogste goed wordt beschouwd. Daarbinnen is het effectiever dat die 'mens' in beide vormen zijn prestatie levert en niet slechts de helft.

De mens staat helemáál niet centraal in die maatschappij ook al doet die maatschappij heel graag alsof. Dit is een wereld geworden waarin de mens niet als de schepping wordt gezien en er geen Schepper wordt erkend die 'mannelijk' en 'vrouwelijk' schiep voor een doel en met een zuivere orde voor de juiste balans in de samenleving.

Maar in deze wereld kan en mag de mens zelf zijn vorm kiezen. Het is een wereld waarin een mens ook geen evenbeeld van God wil zijn, maar een Godsbeeld van zichzelf wil scheppen. "Ik wil zelf bepalen wie ik ben, onafhankelijk van een scheppingsorde".

Herstel van het beeld

Het herstel begint ook helemaal niet bij beleid of programma’s, die gelijkheid ondersteunen en stimuleren. Het herstel begint bij eerbied voor het verschil. Bij het erkennen dat een kind twee verschillende stemmen nodig heeft. Eén die zegt “ik ben bij je” en één die zegt “ik geloof in je.” Een kind dat beide hoort, groeit op met een echte ruggengraat én een warm hart.

Zowel jongens als meisjes. Want hen is beiden geleerd dat liefde niet alleen voelt, maar ook draagt. Dat veiligheid en vrijheid elkaar niet uitsluiten, maar dat dit samen juist bewustwording in verantwoordelijkheid veroorzaakt.

Het herstel komt, als we elkaar met bewondering en respect, onze eigen kracht en sterkte laten benutten en dat bij elkaar stimuleren. De toekomst van onze wereld en onze samenleving, ligt niet in nieuwe vormen of definities. Die ligt in het gezin en in het opnieuw verstaan van de alleroudste traditie: De schepping!

Dat is de man en de vrouw, de vader en de moeder samen, het beeld zijn van God Zelf. God is niet alleen sturend, maar ook vormend. Niet alleen kracht, maar ook verbinding. Hij is niet alleen waarheid en rechtvaardigheid, maar ook liefde en genade.

"Geloof, hoop en liefde, deze drie, maar de grootste daarvan is Liefde" staat in 1 Korinthiërs 13:13 Ietsje terug in vers 8 geeft ons het kader en de context voor de uitleg. 1 Korinthiërs 13:8 "De liefde vergaat nooit" Het vertelt ons: Als Hoop en Geloof hun doel hebben bereikt, is er nog steeds de LIEFDE, die altijd blijft.

Dáárom is de liefde de grootste!

Hij stoeit. Zij knuffelt.

En in dat eenvoudige, heilige evenwicht van een verbindend thuis, zal elk kind volkomen vertrouwt gehecht raken. En het kind zal zo zelf als nieuwe volwassene in de wereld een aandeel hebben in het veranderen van de volgende generatie.

En als, wie dan ook, dit beeld in zijn of haar leven 'leeft en uitdraagt', zal iedereen in de wereld daarin ook de Schepper kunnen herkennen.

#IkbeneenkindvanGod.

Lees verder over de uitdagingen van relatie man-vrouw, over liefde en intimiteit en nog veel meer... in de volgende delen.